Pokémon’un Türkiye Tarihçesi

Pokémon’un ülkemizdeki 20 yılı aşan yolculuğundan öne çıkan gelişmeler aşağıda kronolojik olarak sıralanmıştır.

2000 Yılı Öncesi

90’lı yılların sonlarında Pokémon oyunları ve bu oyunları çalıştıran Nintendo konsollarının özel işletmeler tarafından satışa sunulmasıyla Pokémon ülkemize giriş yapmış oldu.

Pokémon ayrıca yakaladığı küresel başarı ve “Electric Soldier Porygon” bölümünün Japonya’da yarattığı infial gibi gazete haberleriyle ülkemiz gündeminde yer buldu.[1][2]

2000

Pokémon animesinin Türkiye’de resmi olarak yayınlandığı yıl olan 2000 yılı aynı zamanda Pokémon’un ülkemizdeki en hareketli yılı oldu. Anime serisinin dışında, ilk sinema filmi, tasolar, kartlar ve kitaplar da ülkemize bu yıl giriş yaptı.

Talihsiz atlama vakaları ile bunlara bağlı olarak animenin yayından kaldırılması da keza bu yıl gerçekleşti.

31 Ocak 2000

Pokémon Türkiye’de yayınlanmaya başladı

Pokémon animesi ATV’de yayınlanmaya başladı.[3]

Orijinal Pokémon Elkitabı” ve çeşitli kitaplar piyasaya sürüldü

Kitaplar, Doğan Egmont Yayıncılık (DE) tarafından yayınlandı.[4]

Ocak 2000
9 Haziran 2000

Pokémon: İlk Film” vizyona girdi

Filme gidenlere filmin posteri ve çeşitli Pokémon kartları verildi. Film ülkemizde 350.000’den fazla kişi tarafından izlendi.[5][6]

Charizard Sakinleşiyor” bölümü yayınlandı

Animenin bu bölümünden sonra ülkemizde uzun süre yeni bir bölüm yayınlanmadı. Anime birkaç defa en baştan tekrar yayınlandı.

22 Haziran 2000
Haziran 2000

Sabah Gazetesi Pokémon kartı kampanyası başlattı

Gazete, kupon karşılığında Pokémon TCG Base Set’ten desteler vermeye başladı. Ayrıca, gazete tarafından, kupon toplama süreci boyunca, Pokémon kart oyununun kurallarını anlatan rehberler dağıtıldı.

“Taso 1” seti çıkış yaptı

Taso 1” seti, FritoLay firmasının Doritos, Lay’s, Ruffles ve Cheetos isimli cipslerinden çıkmaya başladı.[7]

29 Temmuz 2000
2 Eylül 2000

Burger King’in “Pokémon: İlk Film” oyuncakları dağıtılmaya başlandı

57 oyuncak (Pikachu’nun 3 versiyonu da sayılırsa 59) ile 6 altın kart, Kids Menüsü yanında dağıtıldı.[8]

“Taso 2” seti çıkış yaptı

Taso 2” seti, FritoLay firmasının cipslerinden çıkmaya başladı.

Eylül 2000
30 Ekim 2000

Mersinli Ferhat A. iddiaya göre Pokémon karakterlerine özenerek 7. kattan atladı

Sol ayağı kırılan 4 yaşındaki çocuğun “Pokémon’u izledim. Pokémon gibi uçtum” şeklinde konuştuğu öne sürüldü.[9]

Kilisli Seda A. iddiaya göre “Süper Pokémon” olduğunu söyleyerek 5. kattan atladı

Sağ ayak bileği kırılan 7 yaşındaki çocuğun “Ben süper Pokémon’um. Şimdi Pokémon gibi uçacağım” diyerek atladığı öne sürüldü.[10]

25 Kasım 2000
Kasım 2000

“Taso 3” seti çıkış yaptı

Taso 3” seti, FritoLay firmasının cipslerinden çıkmaya başladı.

“Pokémon Çıkartma Albümü” ve çeşitli kitaplar piyasaya sürüldü

Kitaplar, Doğan Egmont Yayıncılık (DE) tarafından yayınlandı.[11]

Kasım 2000
4 Aralık 2000

Sağlık Bakanlığı, Pokémon’un zararlı etkileri olduğunu ifade eden bir rapor yayınladı

RTÜK’e sunulan raporda, animede, iyi ve kötü arasındaki ayrımın net bir şekilde yapılmaması ve karakterlerin kendilerini kolayca tehlikeye atmasının çocuklar için tehlike kavramına ilişkin kargaşa yarattığına ve animenin çocuklara şiddeti benimsettiğine ilişkin görüş bildirildi.[12]

RTÜK Pokémon’u yayınlayan ATV’ye bir günlük kapatma cezası verdi ve Pokémon’un yayından kaldırılmasını istedi

RTÜK, Sağlık Bakanlığının konuyla ilgili raporuna dayanarak, animenin okul öncesi yaş grubu için zarar verici olduğu değerlendirmesiyle bu kararın verildiğini açıkladı. ATV Genel Yayın Yönetmeni Zühtü Sezer karara itiraz edileceğini ve animeyi yayınlamaya devam edeceklerini açıkladı.[13][14][15]

7 Aralık 2000
13 Aralık 2000

Pokémon yayından kaldırıldı

Uzun süredir devam eden tartışmalar, çocukların atlama vakaları, gelen şikayetler, Sağlık Bakanlığı’nın uyarısı ve RTÜK’ün talimatı üzerine Pokémon, ATV tarafından yayından kaldırıldı.[16]

Sağlık Bakanlığı tasoların yasaklanmasını önerdi

Sağlık Bakanlığına bağlı bilimsel kurul, Tarım Bakanlığından, çocukların ailelerine karşı tavır almalarına neden olduğu gerekçesiyle, tasoların cips paketlerinden çıkmaması için talepte bulundu.[17]

17 Aralık 2000

2001

Animenin yasaklanmasının ardından yavaşlayan Pokémon furyası, 2. filmin vizyona girmesi ve yeni çıkan taso setleri ile devam etti.

19 Ocak 2001

“Pokémon 2: En Güçlü O” vizyona girdi

Filme gidenlere çeşitli Pokémon kartları verildi. Film ülkemizde 150.000’den fazla kişi tarafından izlendi.[18][19]

“Taso TV” seti çıkış yaptı

Taso TV” seti, FritoLay firmasının cipslerinden çıkmaya başladı.

Şubat 2001
25 Şubat 2001

Pokémon animesi ve oyunları okullarda yasaklandı

Müstakil Tüketiciler Birliği’nin şikayeti üzerine Milli Eğitim Bakanlığınca kurulan komisyon Pokémon animesini ve oyunlarını sakıncalı buldu ve bunların eğitim – öğretim faaliyetlerinde izlenilmesini ve kullanılmasını yasakladı.[20]

“Özel Koleksiyon Taso” seti çıkış yaptı

2. Nesil Pokémonları içeren “Özel Koleksiyon” seti, FritoLay firmasının cipslerinden çıkmaya başladı.

Nisan 2001

2002

Yaklaşık 2 yıllık aranın ardından anime televizyon ekranlarına geri döndü. Her ne kadar sadece eski bölümlerin tekrarları yayınlansada, bu gelişme bile ülkemizdeki Pokémoncular için heyecan yarattı.

7 Aralık 2002

Pokémon Star TV’de yayınlanmaya başladı

Ancak sadece “Charizard Sakinleşiyor” bölümünden önceki bölümlerin tekrarları yayınlandı.[21]

2004

Yayınlanan son yeni bölümden yaklaşık 4 yıl sonra, Pokémon’un yeni bölümleri yayınlanmaya başladı. Bu gelişme, özellikle internet forumlarında toplanan Türk Pokémoncular arasında heyecan yarattı.

Mayıs 2004

Star TV yeni bölümleri yayınlamaya başladı

Pokémon Su Savaşları” bölümü ile yaklaşık 4 yılın ardından yeni bölümler yayınlanmaya başladı.

2008

21 Kasım 2008

“Pokémon Ranger: Shadows of Almia” piyasaya sürüldü

Oyun DS konsolu için piyasaya sürüldü.

2009

20 Kasım 2009

“Pokémon Mystery Dungeon: Explorers of Sky” piyasaya sürüldü

Mystery Dungeon: Explorers of Time and Explorers of Darkness oyunlarının geliştirilmiş versiyonu, Nintendo DS konsolu için resmi olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.[22]

2010

26 Mart 2010

“Pokémon HeartGold & SoulSilver” piyasaya sürüldü

Gold & Silver oyunlarının yeniden yapımları, Nintendo DS konsolu için resmi olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.[23]

“Pokémon Ranger: Guardian Signs” piyasaya sürüldü

Oyun DS konsolu için piyasaya sürüldü.

9 Temmuz 2010

2011

25 Şubat 2011

Mitolojik Pokémon Celebi etkinliği düzenlendi

Nintendo Türkiye ve Toyzzshop işbirliğiyle, Diamond, Pearl, Platinum, HeartGold ve SoulSilver oyunları için Celebi’nin dağıtıldığı bir etkinlik yapıldı. İstanbul, Ankara ve İzmir’deki bazı Toyzzshop mağazalarında 4 marta kadar süren etkinlikte ayrıca Reshiram ve Zekrom anahtarlıkları ile Black & White oyunlarına ilişkin çeşitli broşürler verildi.[24]

“Pokémon Black & White” piyasaya sürüldü

5. nesil oyunları, Nintendo DS konsolu için resmi olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.[25]

4 Mart 2011

2012

Mart 2012

McDonald’s 2011 oyuncakları ve kartları dağıtılmaya başlandı

6 oyuncak ve 12 kart, Happy Meal menüsü yanında ve isteğe bağlı ayrı olarak satılmaya başlandı.

2016

2016 yılında birçok ülkede çıkış yapan Pokémon Go, ülkemizde resmi olarak henüz yayınlanmamasına rağmen, oyunun APK dosyasını telefonlarına kuran Pokémon hayranlarından büyük ilgi gördü. Oyun için çıkan “Pokémon Go Oyun Rehberi”, ülkemizde 15 yıl sonra yayınlanan ilk Pokémon kitabı oldu.

9 Temmuz 2016

“Pokémon Go” çıktı

İlk nesilden Pokémon’ları içeren oyunu, ülkemizdeki çevrimiçi uygulama mağazalarında erişime açılmamış olsa da büyük ilgi gördü.[26][27]

“Pokémon Go Oyun Rehberi” isimli kitap piyasaya sürüldü

Pokémon Go oyunu için gayriresmi bir rehber niteliğindeki kitap Epsilon Yayınevi tarafından yayınlandı.

1 Eylül 2016
9 Eylül 2016

McDonald’s 2016 oyuncakları ve kartları dağıtılmaya başlandı

16 oyuncak ve 12 kart, Happy Meal menüsü yanında ve isteğe bağlı ayrı olarak satılmaya başlandı.[28]

2017

8 Temmuz 2017

“Sun & Moon” Serisinden Pokémon Kartları satılmaya başlandı

Sun & Moon ve Sun & Moon Guardians Rising setlerinden deste ve booster packler Fast Dağıtım adlı tedarikçi vasıtasıyla Armağan Oyuncak, Remzi Kitabevi, Toyzzshop ve Notebook Kırtasiye gibi yerlerde satılmaya başlandı.

McDonald’s 2017 oyuncakları ve kartları dağıtılmaya başlandı

8 oyuncak ve 12 kart, Happy Meal menüsü yanında ve isteğe bağlı ayrı olarak satılmaya başlandı.

Ekim 2017

2018

9 Kasım 2018

McDonald’s 2018 oyuncakları ve kartları dağıtılmaya başlandı

8 oyuncak ve 12 kart, Happy Meal menüsü yanında ve isteğe bağlı ayrı olarak satılmaya başlandı.[29]

“Pokémon Film: Seni Seçtim!” yayınlandı

Alternatif bir zaman hattını izleyen Pokémon filmlerinin ilki Netflix’de yayınlandı.

31 Aralık 2018

2019

“Pokémon Dedektif Pikachu” filmi 18 yıl sonra ülkemizde vizyona giren ilk Pokémon filmi, Burger King’in aynı film temalı oyuncakları ise şirketin 19 yıl sonra dağıttığı ilk Pokémon oyuncağı seti oldu.

10 Mayıs 2019

“Pokémon Dedektif Pikachu” vizyona girdi

Filme gidenlere çeşitli Pokémon kartları verildi. Film ülkemizde 150.000’den fazla kişi tarafından izlendi.[30]

Burger King’in “Pokémon Dedektif Pikachu” oyuncakları dağıtılmaya başlandı

6 oyuncaktan oluşan set, Kids Menüsü yanında ve isteğe bağlı ayrı olarak satılmaya başlandı.[31]

Haziran 2019
15 Kasım 2019

“Pokémon Sword & Shield” piyasaya sürüldü

8. nesil oyunları, Nintendo Switch konsolu için resmi olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.[32]

2020

1 Ocak 2020

“Pokémon Filmi: Birlikten Kuvvet Doğar” yayınlandı

Alternatif bir zaman hattını izleyen Pokémon filmlerinin ikincisi Netflix’de yayınlandı.

McDonald’s 2019 oyuncakları ve kartları dağıtılmaya başlandı

12 oyuncak ve 12 kart, Happy Meal menüsü yanında ve isteğe bağlı ayrı olarak satılmaya başlandı.[33]

21 Şubat 2020
27 Şubat 2020

“Pokémon: Mewtwo İntikam Peşinde – Evrim” yayınlandı

Pokémon’un 24. yılı kutlamaları kapsamında, “Pokémon: İlk Film”in 3 boyutlu bir yeniden yapımı olan “Pokémon: Mewtwo İntikam Peşinde – Evrim” Netflix üzerinden yayınlandı.[34]

“Pokémon Mystery Dungeon: Rescue Team DX” piyasaya sürüldü

Pokémon Mystery Dungeon: Blue Rescue Team ve Red Rescue Team oyunlarının Nintendo Switch için geliştirilen yeniden yapımı Pokémon Mystery Dungeon: Rescue Team DX, Nintendo Switch konsolu için resmi olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.[35]

6 Mart 2020
1 Nisan 2020

Güneş ve Ay Ultra Efsaneler“in 1. yarısı yayınlandı

54 bölümden oluşan sezonun ilk 27 bölümü Netflix üzerinden yayınlandı.

“Güneş ve Ay Ultra Efsaneler”in diğer yarısı yayınlandı

Sezonun 2. yarısı Netflix üzerinden yayınlandı.

5 Temmuz 2020

2021

5 Haziran 2021

“Pokémon Go”, Türkiye için çıkış yaptı

2016 yılında birçok ülkede resmi olarak çıkış yapan artırılmış gerçeklik oyunu Pokémon Go, yaklaşık 5 yılın ardından ülkemizde de erişime açıldı.[36]

Pokémon Yolculukları: Dizi”nin 1. sezonu yayınlandı

“Pokémon Journeys: The Series“, 48 bölümlük ilk sezonuyla Netflix üzerinde “Pokémon Yolculukları: Dizi” ismiyle yayınlandı.[37]

1 Temmuz 2021
8 Ekim 2021

“Pokémon Filmi: Ormanın Sırları” yayınlandı

23. Pokémon Filmi “Ormanın Sırları”, Netflix üzerinden yayınlandı.[38]

“Pokémon Brilliant Diamond ve Shining Pearl” piyasaya sürüldü

4. neslin yeniden yapımları, Nintendo Switch konsolu için resmi olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.[39]

19 Kasım 2021

2022

2022 yılı Go ve Unite gibi oyunların Türkçe sürümlerinin yayınlanması ile Pokémon’un yerelleştirilme çalışmalarının ön plana çıktığı önemli bir yıl oldu.

21 Ocak 2022

“Pokémon Unite”ın, Türkçe versiyonu çıktı

MOBA oyunu, App Store ve Google Play için Türkçe olarak erişime açıldı.[40]

“Pokémon Legends: Arceus” piyasaya sürüldü

Sinnoh’un Hisui olarak anıldığı geçmiş bir dönemde geçen, 8. neslin son oyunu Pokémon Legends: Arceus, Nintendo Switch konsolu için resmi olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.[41]

28 Ocak 2022
1 Mart 2022

“Pokémon Go” Türkçe oldu

Pokémon Go bazı oyuncuların telefonlarında Türkçe oynanabilmeye başladı.

“Pokémon Go” için resmi Türkçe dil desteği geldi, oyunun resmi lansmanı yapıldı

Oyun tüm oyuncular için Türkçe oldu. Oyun için ayrıca Niantic ve The 4 Winds Entertainment tarafından İstanbul’da resmi bir lansman gerçekleştirildi.[42]

9 Mart 2022
18 Mart 2022

İlk resmi “Pokémon Go” etkinliği gerçekleştirildi

İstanbul’daki İstinye Park AVM’de 20 marta kadar süren etkinlikte katılımcılar, dağıtılan görev kartlarındaki oyun içi görevleri tamamlayarak Pikachu şapkası, oyunun ve oyundaki takımların çıkartmaları, not defteri, bez çanta, tişört, oyun içi hediye kodu ve Galata Kulesi arkaplanlı Charizard posteri gibi hediyeler kazandılar.

Pokémon Yolculukları: Dizi”nin 2. sezonu yayınlandı

“Pokémon Journeys: The Series“’, 42 bölümlük ikinci sezonuyla Netflix üzerinde “Pokémon Ustası Yolculukları: Dizi” ismiyle yayınlandı.[43]

2 Eylül 2022
23 Eylül 2022

“Pokémon: Arceus Günlükleri” yayınlandı

Japonya’da 4 bölümlük özel bir anime dizisi olarak gösterilen Arceus Günlükleri’nin Türkçesi, 63 dakikalık özel bir bölüm şeklinde Netflix üzerinde yayınlandı.[44]

“Pokémon Scarlet ve Violet” piyasaya sürüldü

9. Neslin ilk oyunları, Nintendo Switch konsolu için resmi olarak ülkemizde piyasaya sürüldü.[45]

18 Kasım 2022

2023

6 Ocak 2023

“Pokémon Yolculukları: Dizi”nin 3. sezonunun ilk 12 bölümü yayınlandı

“Pokémon Journeys: The Series”in, üçüncü sezonunun ilk 12 bölümü Netflix üzerinde “Pokémon Benzersiz Yolculuklar: Dizi” ismiyle yayınlandı.[46]

Kaynaklar

  1. Milliyet Gazetesi, 18 Aralık 1997 – Japonya’da film paniği
  2. Milliyet Gazetesi, 22 Şubat 1998 – Cep canavarları geliyor
  3. Milliyet Gazetesi, 31 Ocak 2000 – Yayın Akışı, ‘Pokemon’larla tanışın…
  4. Tıkla24.de – Pokemon El Kitabı, Dev Pokemonlar Adası, Pokemon Dövme Kitabı 2
  5. Milliyet Gazetesi, 9 Haziran 2000 – Sinema – Tiyatro – Gösteri
  6. Box Office Türkiye – Pokemon
  7. Milliyet Gazetesi, 29 Temmuz 2000 – Pokemon çılgınlığı devam ediyor
  8. Milliyet Gazetesi, 2 Eylül 2000 – Pokemonlar Burger King’te
  9. Milliyet – İşte Gerçek Pokemon!
  10. Milliyet – Dişi ‘Pokemon’ da yumuşak indi
  11. Tıkla24.de – Pokemon Saymayı Öğretiyor, Güle Güle Butterfree, Geçmişten Gelen Tehdit, Pikachu’nun Elektrik Şoku, Pokemon Dövme Kitabı, Pokemon Çıkartmalı Dizisi-2
  12. Milliyet – RTÜK Pokemon’u yutacak mı?
  13. NTV – Pokemon televizyon kapattı
  14. Sabah – Dünyada serbest bizde yasak
  15. CNN – Turkey bans ‘Pokemon’ cartoon after accidents
  16. Milliyet Gazetesi, 14 Aralık 2000 – Pikachu’yu uçurdular!
  17. Milliyet – Kaçın ‘Taso’ geliyor
  18. Milliyet Gazetesi, 13 Ocak 2001 – Sinema – Tiyatro – Gösteri
  19. Box Office Türkiye – Pokemon 2: En Güçlü O
  20. Milliyet – Pokemona okul da yasak
  21. Milliyet Gazetesi, 7 Aralık 2002 – Yayın Akışı
  22. Nintendocu Dergisi, Sayı 1, Sayfa 7 – DSi Çıkış Tarihleri (PDF – 36.5 MB)
  23. Bölüm Sonu Canavarı – Pokemon Heart Gold / Soul Silver
  24. Bölüm Sonu Canavarı – Nintendo’nun Celebi Etkinliğinden Görüntüler
  25. Bölüm Sonu Canavarı – Pokemon Black/White
  26. CNET – Pokemon Go launches on iOS and Android
  27. Hürriyet – Pokemon Go çılgınlığı Türkiye’yi de vurdu
  28. FRPNET – Pokemon Oyuncakları McDonald’s’ta!
  29. AVMDergi – Efsanevi Pokémonlar şimdi Happy Meal oyuncaklarında
  30. Box Office Türkiye – Pokémon Dedektif Pikachu
  31. Burger King Basın Bülteni – Dedektif Pikachu Şimdi Burger King’lerde! (PDF – 100 KB)
  32. CD Media – Pokémon Sword ve Shield
  33. McDonald’s – Tweet
  34. Flixable – Pokémon: Mewtwo İntikam Peşinde – Evrim
  35. CD Media – Pokémon Mystery Dungeon: Rescue Team DX
  36. ShiftDelete.Net – Pokemon GO’dan sevindiren gelişme
  37. Flixable – Pokémon Yolculukları: Dizi
  38. Flixable – Pokémon Filmi: Ormanın Sırları
  39. CD Media – Pokémon Brilliant Diamond ve Shining Pearl
  40. Pokémon Basın Bülteni – Pokémon UNITE şimdi Türkçe!
  41. CD Media – Pokémon Legends: Arceus
  42. Pokémon GO – Pokémon GO için Türkçe Dil Desteği!
  43. Flixable – Pokémon Ustası Yolculukları: Dizi
  44. Flixable – Pokémon: Arceus Günlükleri
  45. CD Media – Pokémon Scarlet ve Violet
  46. Flixable – Pokémon Benzersiz Yolculuklar: Dizi

22 Haziran 2000
“Charizard Sakinleşiyor” bölümü yayınlandı
Animenin bu bölümünden sonra ülkemizde uzun süre yeni bir bölüm yayınlanmadı. Anime birkaç defa en baştan tekrar yayınlandı.

Yasaklanma olayları ise Aralık 2020’de gerçekleşmiş. Genel olarak kitlenin bildiği yeni bölümlerin yasaklanma nedeniyle kesildiğiydi. Yeni bölümlerin yayınlanması yasaktan önce mi durdu kesin olarak?

Evet. “Charizard Sakinleşiyor” bölümü Haziran 2000’de yayınlandı.

Bu bölüm sonrasında uzun süre yeni bölüm gelmemesi, bölümün Amerika’da 2. sezonun finali olarak yayınlanmasından ve Atv’nin sadece ilk 2 sezonu satın almış olmasından kaynaklanıyor olabilir. Tabi olayın iç yüzünü bilemeyiz.

Sonrasında anime en baştan 2 kez daha yayınlandı diye hatırlıyorum. Çocukların atlama vakaları, Sağlık Bakanlığının animeye ilişkin olumsuz görüş bildirmesi, Atv’ye rakip bir medya grubunun eleştirel yayınları vs. derken Aralık 2000’de anime yasaklandı.

Bir cevap yazın